Αντιμετωπίζοντας τη βία στα σχολεία: Μια αναφορά από την Ελλάδα

Αν. Χουντουμάδη, Λ. Πατεράκη, Μ. Δοανίδου

Routledge, UK Βιβλίο: Βία στα Σχολεία: Η απήχηση στην Ευρώπη. Συγγραφέας: Peter K.Smith

English

Greek

Ξενοφοβία, Βανδαλισμός, Εθνικές πολιτικές

Report

Teachers, Researchers.

1 - 20 pages

Η Ελλάδα είναι μία χώρα με ιδιαίτερα γεωγραφικά και δημογραφικά χαρακτηριστικά. Η αύξηση της μετανάστευσης έχει επηρεάσει τον σχολικό πληθυσμό και η ξενοφοβία είναι ένα πολύ συχνό φαινόμενο με μεγάλο αντίκτυπο( οι γονείς θεωρούν την παρουσία μη Ελλήνων μαθητών στο σχολείο ως αρνητικό στοιχείο και ως «απειλή» και οι καθηγητές πιστεύουν ότι οι μη Έλληνες μαθητές θα έπρεπε να παρακολουθούν ειδικά σχολεία). Το εκπαιδευτικό σύστημα είναι συγκεντρωτικό και δεν αφήνει περιθώρια για πρωτοβουλίες.
Τα ευρήματα της έρευνας στο πεδίο της σχολικής βίας επισημαίνουν τη διαφοροποίηση ως προς το φύλο (περισσότερα είναι τα αγόρια που προβαίνουν σε εκφοβισμό), την επίδραση της ηλικίας ( τα πιο μικρά παιδία πέφτουν πιο συχνά θύματα εκφοβισμού), τη σημασία των σχέσεων παιδιού – καθηγητή και τη σημασία του σχολικού περιβάλλοντος (π.χ. πολλές σχολικές μονάδες συστεγάζονται στο ίδιο κτίριο). Ο σχολικός εκφοβισμός φαίνεται ότι είναι ένα φαινόμενο που απαντά κυρίως σε αστικές περιοχές, ενώ η καταστροφή σχολικής περιουσίας (βανδαλισμός) φαίνεται να καταδεικνύεται περισσότερο από τη φυσική βία μεταξύ προσώπων, καθώς παρατηρείται πιο εύκολα.
Ένα αξιοσημείωτο εύρημα είναι ότι οι Έλληνες μαθητές αντιλαμβάνονται το εκπαιδευτικό σύστημα ως σκληρό και αρκετά απαιτητικό (για αυτό και η πλειοψηφία παρακολουθεί εξωσχολικά φροντιστήρια για να ανταπεξέλθει). Υπάρχουν πάρα πολλές εξετάσεις κατά τη διάρκεια της χρονιάς αλλά ελάχιστες δημιουργικές δραστηριότητες, κάτι που προκαλεί αυταρχικές συμπεριφορές που βλάπτουν τη σχέση μεταξύ καθηγητών και μαθητών.
Αναφορικά με τις εφαρμοσμένες πρακτικές, υπάρχουν κάποιες μεμονωμένες δραστηριότητες σε κάποια σχολεία αλλά υπάρχει απουσία εθνικής πολιτικής για αυτό το θέμα. Όπου λαμβάνουν χώρα τέτοιες πρακτικές, εμφανίζονται αξιοσημείωτες αλλαγές στο σχολικό κλίμα σε ότι αφορά τον σχολικό εκφοβισμό (μείωση των βανδαλισμών, βελτίωση των επικοινωνιακών ικανοτήτων των μαθητών, αυξημένη ευαισθητοποίηση από τους καθηγητές για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι μαθητές, κατάρτιση των καθηγητών ως προς το να αντιμετωπίζουν με διάφορους τρόπους τη βία στα σχολείο)
Συμπερασματικά μπορούμε να πούμε ότι το φαινόμενο έχει προσεγγιστεί μόνο σε θεωρητικό επίπεδο. Τα διαμεσολαβητικά προγράμματα θα πρέπει να γενικευθούν με συστηματική εσωτερική και εξωτερική αξιολόγηση. Είναι επίσης σημαντικό να διαδοθεί η συσσωρευμένη γνώση σε όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη. Τέλος, στους καθηγητές θα πρέπει να παρέχονται εκτεταμένα (ευρεία) υποστηρικτικά βοηθήματα και τα μέτρα που θα λαμβάνονται θα πρέπει να βοηθούν τους μαθητές που βρίσκονται στο περιθώριο υπό το πρίσμα του σεβασμού της ετερογένειας.

Η παρούσα μελέτη αποτελεί μία περιεκτική θεώρηση της κατάστασης στην Ελλάδα σε ό,τι αφορά το φαινόμενο του σχολικής βίας. Αποτελώντας ένα κεφάλαιο ανάμεσα σε άλλα που αναφέρονται σε άλλες χώρες, η εργασία αυτή μας δίνει χρήσιμα δημογραφικά στοιχεία για την Ελλάδα τα οποία είναι πολύ σημαντικά διότι αναφέρει τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της χώρας. Επίσης περιγράφει το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα και τη σχέση του με το φαινόμενο του σχολικού εκφοβισμού.
Στην παρούσα μελέτη παρατίθενται επίσης στοιχεία παλαιότερων ερευνών ( που διεξήχθησαν σε σχολεία της Πρωτοβάθμιας αλλά και της Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης). Παρόλο που τονίζει την έλλειψη εθνικής στρατηγικής για το θέμα, περιγράφει όμως κάποιες μεμονωμένες μεθόδους παρέμβασης οι οποίες χρησιμοποιούνται για να αντιμετωπίσουν τη βία στο σχολείο και επίσης αξιολογεί την αποτελεσματικότητα αυτών των μεθόδων.
Τέλος, η παρούσα μελέτη περιέχει κάποιες ενδιαφέρουσες προτάσεις παρέμβασης και τα μέτρα που θα πρέπει να ληφθούν για την αντιμετώπιση του προβλήματος.

http://www.informaworld.com/smpp/content~db=all~content=a728502861~frm=abslink
available on Google Books

Α.Σ.ΠΑΙ.Τ.Ε.