Lifelong Learning Programme

This project has been funded with support from the European Commission.
This material reflects the views only of the author, and the Commission cannot be held responsible for any use which may be made of the information contained therein

Also available in:

"I Am Not Scared" Project

Homepage > Database > Publication List

Database

TITLE OF DOCUMENT:

Η Συλλογική Αποτελεσματικότητα στο Σχολικό Πλαίσιο: Βοηθά στην Ερμηνεί

NAME OF AUTHOR(S):

Σαπουνά Μαρία

NAME OF PUBLISHER:

Journal of Interpersonal Violence – SAGE Publications

LANGUAGE OF DOCUMENT:

English

LANGUAGE OF THE REVIEW:

Greek

KEYWORDS:

Σχολικός εκφοβισμός, θυματοποίηση, πολυεπίπεδη υποδειγματοποίηση, συλλογική αποτελεσματικότητα, κοινωνικό κεφάλαιο

DOCUMENT TYPOLOGY:

Research

TARGET GROUP OF PUBLICATION:

Teachers, Researchers.

SIZE OF THE PUBLICATION:

1 - 20 pages

DESCRIPTION OF CONTENTS:

Ο σκοπός της παρούσας μελέτης είναι να ερευνήσει τον αντίκτυπο του κοινωνικού περιβάλλοντος στην εμφάνιση σχολικού εκφοβισμού, μέσα από την εξέταση των επιδράσεων της συλλογικής αποτελεσματικότητας σε επίπεδο τάξης πάνω στην σε ατομικό επίπεδο ανάμειξη σε περιστατικά εκφοβισμού. Η συλλογική αποτελεσματικότητα ορίζεται από τους Sampson, Raudenbush, και Earls (1997) ως η σύνδεση μεταξύ της εμπιστοσύνης ανάμεσα στα μέλη μιας κοινότητας και την προθυμία τους να παρέμβουν για το καλό του συνόλου.
Από πρόσφατες έρευνες προκύπτει ότι η συλλογική αποτελεσματικότητα είναι αρνητικά συνδεδεμένη με την εκδήλωση εγκληματικής συμπεριφοράς σε επίπεδο γειτονιάς (Duncan et al., 2003), την προσχώρηση σε παραβατικές ομάδες συνομηλίκων (Simons, Burt, Brody, & Cutrona, 2005) και την βία ανάμεσα στα ζευγάρια (Browning, 2002). Η σημασία του ανεπίσημου κοινωνικού ελέγχου στη ρύθμιση της επιθετικής συμπεριφοράς των μαθητών έχει επισημανθεί σε πολλές μελέτες. Στο σχολικό πλαίσιο, τα υψηλά επίπεδα διαπροσωπικής εμπιστοσύνης ανάμεσα σε δασκάλους και μαθητές βρέθηκε ότι έχουν αρνητική σχέση με το σχολικό εκφοβισμό. Στην παρούσα μελέτη, ο ρόλος της εμπιστοσύνης και της συλλογικής υπευθυνότητας εξετάζεται ως πιθανή παράμετρος ελέγχου της επιθετικής συμπεριφοράς. Οι επιδράσεις της συλλογικής αποτελεσματικότητας μοντελοποιήθηκαν αφού προσαρμόστηκαν σε ένα σύνολο μεταβλητών ατομικού επιπέδου, όπως φύλο, ηλικία, εθνικότητα, στάση απέναντι στον εκφοβισμό και θετική κοινωνική συμπεριφορά. Το σύνολο του δείγματος της έρευνας αποτελείται από 1758 μαθητές, ηλικίας 11 έως 14 χρόνων, από 10 δημοτικά σχολεία και 10 Γυμνάσια της Θεσσαλονίκης.
Τα αποτελέσματα της έρευνας επιβεβαιώνουν πρόσφατα ευρήματα άλλων μελετών αναφορικά με το ότι στοιχεία του «κοινωνικού κεφαλαίου» του σχολείου, όπως η υποστήριξη από το δάσκαλο και ο αλληλοσεβασμός μεταξύ των μαθητών, συνδέονται με χαμηλότερα επίπεδα θυματοποίησης εφήβων.
Η επίδραση της συλλογικής αποτελεσματικότητας της τάξης δεν αποδείχθηκε στατιστικά σημαντικός παράγοντας αναφορικά με την εμφάνιση σχολικού εκφοβισμού, η οποία εξηγείται περισσότερο από ατομικούς παράγοντες που επισκιάζουν την επίδραση των μεταβλητών που συνδέονται με τη σχολική τάξη. Ωστόσο, σύμφωνα με τα ευρήματα, η συλλογική αποτελεσματικότητα μετρίασε την επίδραση του φύλου στην εκδήλωση επιθετικών συμπεριφορών, διότι τα αγόρια σε τάξεις με υψηλά επίπεδα συλλογικής αποτελεσματικότητας εμφάνισαν μικρότερες πιθανότητες ανάμειξης σε περιστατικά σχολικού εκφοβισμού. Συμπερασματικά, τα αποτελέσματα της έρευνας δείχνουν ότι η ενίσχυση της εμπιστοσύνης και των μηχανισμών ανεπίσημου κοινωνικού ελέγχου στην τάξη θα μπορούσαν να βοηθήσουν στη μείωση περιστατικών εκφοβισμού και θυματοποίησης.

REVIEWER’S COMMENTS ON THE DOCUMENT:

Μέχρι σήμερα, οι περισσότερες μελέτες γύρω από το σχολικό εκφοβισμό εστιάζουν στα ατομικά χαρακτηριστικά των θυμάτων και των δραστών, συμπεριλαμβανομένου του φύλου, της ηλικίας, των κοινωνικών και διαπροσωπικών δεξιοτήτων, ενώ όλο και περισσότερο αποδεικνύεται ότι το φαινόμενο του σχολικού εκφοβισμού εκδηλώνεται σε ένα πλαίσιο συνομηλίκων και γι’ αυτό ερμηνεύεται καλύτερα από παράγοντες που αφορούν πολλαπλά επίπεδα. Μέχρι τώρα, λίγες μόνο μελέτες (Espelage, Holt, & Henkel, 2003; Salmivalli & Voeten, 2004) έχουν διερευνήσει πώς η ανάμειξη σε περιστατικά εκφοβισμού επηρεάζεται από παράγοντες της σχολικής τάξης. Η έρευνα αυτή προσπαθεί να διερευνήσει την επίδραση του κοινωνικού περιβάλλοντος της τάξης και της συλλογικής αποτελεσματικότητας στην εκδήλωση επιθετικής συμπεριφοράς.
Η εισαγωγή του άρθρου περιλαμβάνει μια επαρκή περίληψη των ευρημάτων των προηγούμενων ερευνών γύρω από τα ατομικά χαρακτηριστικά των θυμάτων και των δραστών σχολικού εκφοβισμού, καθώς και τα εμπειρικά στοιχεία της επίδρασης των παραγόντων της σχολικής τάξης. Οι θεωρίες κοινωνικού κεφαλαίου και συλλογικής αποτελεσματικότητας περιγράφονται στο θεωρητικό πλαίσιο του άρθρου, γεγονός που εξηγεί γιατί είναι απαραίτητη αυτή η διαφορετική θεώρηση που ακολουθείται στην παρούσα μελέτη.
Η ερευνητική μέθοδος που χρησιμοποιήθηκε περιγράφεται λεπτομερώς, παραθέτοντας τα χαρακτηριστικά του δείγματος, τη διαδικασία που ακολουθήθηκε και τις παραμέτρους που λήφθηκαν υπόψη. Τα στατιστικά δεδομένα επεξεργάστηκαν σε ένα πλαίσιο δύο επιπέδων και εφαρμόστηκαν 3 ιεραρχικά γραμμικά μοντέλα (HLM) για καθεμία από τις δύο παραμέτρους (εκφοβισμό και θυματοποίηση). Τα αποτελέσματα παρατίθενται σε συνοπτικούς στατιστικούς πίνακες και αναλύονται με συνοπτικές αναφορές.
Η πληροφόρηση που παρέχεται από την εν λόγω έρευνα παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον και δίνει μια πολύ-επίπεδη οπτική στη θεώρηση του φαινομένου του σχολικού εκφοβισμού. Θεωρείται δε η πρώτη μελέτη που εξετάζει τις επιδράσεις της συλλογικής αποτελεσματικότητας της σχολικής τάξης στις αναφορές σχολικού εκφοβισμού και θυματοποίησης στα ελληνικά σχολεία. Παρά το γεγονός ότι τα ατομικά χαρακτηριστικά φαίνεται να έχουν μεγαλύτερη βαρύτητα από τις μεταβλητές σε επίπεδο τάξης, τα ευρήματα δείχνουν ότι οι παράγοντες της σχολικής τάξης παραμένουν σημαντικοί και άρα συνεισφέρουν στην ερμηνεία μεμονωμένων διαφορών αναφορικά με τον εκφοβισμό και τη θυματοποίηση. Ως αποτέλεσμα, επισημαίνεται ότι η ενίσχυση της εμπιστοσύνης και των ανεπίσημων μηχανισμών κοινωνικού ελέγχου στην τάξη θα μπορούσε να βοηθήσει στην καταπολέμηση του σχολικού εκφοβισμού.

NAME OF THE REVIEWING ORGANISATION:

Α.Σ.ΠΑΙ.Τ.Ε.

I Am Not Scared Project
Copyright 2024 - This project has been funded with support from the European Commission

Webmaster: Pinzani.it