Το κοινωνικό δίκτυο δημιουργεί προβλήματα

• Indirect bullying

• Non-especific

Στις 25 Νοεμβρίου του 2010 η 14χρονη μαθήτρια Κατερίνα αποφάσισε να δώσει τέλος στη ζωή της καταναλώνοντας υπερβολική ποσότητα ηρεμιστικών χαπιών. Εκείνο το απόγευμα οι γονείς της την είχαν αφήσει σπίτι υπό την επίβλεψη της 70 χρονης γιαγιάς της καθώς έπρεπε να καλύψουν κάποιες επαγγελματικές τους υποχρεώσεις. Σύμφωνα με μαρτυρίες της ηλικιωμένης γυναίκας η κοπέλα συνομιλούσε διαδικτυακώς στην ιστοσελίδα του facebook, όταν κάποιες συμμαθήτριες της ,οι οποίες την περιγελούσαν και την κορόιδευαν εντός και εκτός του σχολείου, ανέβασαν στην ιστοσελίδα ένα βίντεο το οποίο έδειχνε την ίδια στις τουαλέτες του σχολείου να κλαίει μόνης της. Άλλο υλικό που είχε αναρτηθεί ήταν κάποιες φωτογραφίες που έδειχναν την Κατερίνα σε διάφορα σημεία εντός του σχολικού χώρου να κάθεται μόνης της. Κάτω από τις φωτογραφίες είχαν βάλει κοροϊδευτικά και περιπαιχτικά σχόλια, όπως «το βλαμμένο» «το κήτος κάθεται και κλαίει γιατί δεν το παίζουνε οι φιλενάδες του». Η Κατερίνα βρέθηκε σε λυπόθυμη κατάσταση στο δωμάτιό της ,πεσμένη δίπλα από το κρεβάτι της ενώ πάνω στο γραφείο της βρισκόταν ο υπολογιστής της ανοικτός στην ιστοσελίδα της στο facebook και στο wall της είχε γράψει « Η ζωή μου καταστράφηκε από τότε που ήρθα σε αυτό το σχολείο. Όλοι με περιγελούν .Σας μισώ όλους». Η γιαγιά της που την βρήκε σε λιπόθυμη κατάσταση ειδοποίησε το ΕΚΑΒ και τους γονείς της . Το κορίτσι μεταφέρθηκε άμεσα στο νοσοκομείο όπου και νοσηλεύτηκε για πέντε ημέρες. Από τη στιγμή που άρχισε να συνέρχεται άρχισε να δέχεται ψυχολογική υποστήριξη από ειδικό.

Το περιστατικό έγινε γνωστό το πρωί της επόμενης μέρας από τους γονείς της Κατερίνας που τηλεφώνησαν στο Διευθυντή του σχολείου. Οι γονείς της ζήτησαν από τον Διευθυντή να διερευνήσει την υπόθεση και να εντοπίσει τις κοπέλες που είχαν αναρτήσει το βίντεο και τις φωτογραφίες με τα υβριστικά σχόλια στο διαδίκτυο. Διεμήνυσαν μάλιστα πώς αν ο Διευθυντής δεν εντόπιζε τις κοπέλες-θύτες θα προχωρούσαν σε μήνυση εναντίον του σχολείου και σε οποιαδήποτε άλλη νομική πράξη προκειμένου να προστατέψουν τη ψυχολογική υγεία της κόρης τους .
Ο Διευθυντής από την πλευρά του συγκάλεσε το σύλλογο των καθηγητών και τους ανακοίνωσε το περιστατικό. Οι καθηγητές έμειναν εμβρόντητοι και όλοι σχεδόν κατέθεσαν πως δεν είχαν αντιληφθεί το παραμικρό. Σχετικά με την Κατερίνα είχαν παρατηρήσει πως επρόκειτο για ένα ντροπαλό και κλειστό παιδί ,δεν μπορούσαν όμως να φανταστούν πως θα έφτανε στην απόπειρα αυτοκτονίας ,βιώνοντας τόσο έντονα την απόρριψη του νέου σχολικού της περιβάλλοντος και τα πειράγματα των συμμαθητριών της. Βέβαια η ανάρτηση του βίντεο και των φωτογραφιών της Κατερίνας εντός του σχολικού χώρου προβλημάτισε ιδιαίτερα τους καθηγητές καθώς η χρήση κινητών απαγορεύεται στο σχολείο και προφανώς οι τρεις συμμαθήτριες που ενεπλάκησαν στο περιστατικό είχαν μαζί τους κινητά και τράβηξαν την Κατερίνα στις τουαλέτες του σχολείου. Η υπεύθυνη καθηγήτρια της τάξης της Κατερίνας σημείωσε πως είχε κατά διαστήματα προσπαθήσει να την προσεγγίσει καθώς την έβλεπε στα διαλείμματα του σχολείου αποκομμένη και απομονωμένη από τα άλλα παιδιά. Η Κατερίνα όμως ήταν ιδιαίτερα ντροπαλή και τη διαβεβαίωνε πως ήταν καλά. Επιπλέον είχε παρατηρήσει πως τρεις κοπέλες της Γ΄ γυμνασίου την ενοχλούσαν με αστεία πειράγματα αλλά δεν το θεώρησε κάτι τόσο σημαντικό για να επέμβει αφού η ίδια η Κατερίνα δεν της είχε κάνει κανένα παράπονο.
Αμέσως μετά αυτή την παρατήρηση ,ο Διευθυντής ζήτησε να μάθει τα ονόματα αυτών των κοριτσιών και τα κάλεσε μπροστά στο σύλλογο των καθηγητών. Τους αναφέρθηκε το περιστατικό με την Κατερίνα και εκείνες ,αν και αρχικά αρνήθηκαν κάθε ανάμειξή τους στην υπόθεση, μόλις ο Διευθυντής ανακοίνωσε την πρόθεση των γονιών της Κατερίνας να καταφύγουν στη δίωξη ηλεκτρονικού εγκλήματος για να εντοπίσουν το δράστη, φοβήθηκαν και παραδέχτηκαν την ενοχή τους. Στη συνέχεια ο Διευθυντής κάλεσε τους γονείς των τριών κοριτσιών και τους ενημέρωσε σχετικά με το συμβάν. Τους ανακοίνωσε επίσης πως ο σύλλογος των καθηγητών αποφάσισε την αποπομπή των κοριτσιών από τη σχολική μονάδα καθώς είχαν παραβιάσει τους σχολικούς κανόνες σχετικά με τη χρήση κινητών και άλλων ηλεκτρονικών μέσων και προπαντός γιατί με την ανάρμοστη συμπεριφορά τους είχαν οδηγήσει την συμμαθήτριά τους σε απόπειρα αυτοκτονίας.

Το περιστατικό αυτό ,όπως ήταν αναμενόμενο προκάλεσε μεγάλη αναστάτωση στο χώρο του σχολείου αλλά και γύρω από αυτόν. Για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα, περίπου τριών μηνών η μαθητική απόδοση τόσο της Κατερίνας όσο και των τριών κοριτσιών που άλλαξαν σχολικό περιβάλλον είχε επηρεαστεί σημαντικά. Η Κατερίνα προσπαθούσε να ανακτήσει τις δυνάμεις της , να νικήσει την ντροπαλότητά της , να ενισχύσει την αυτοπεποίθησή της και να βρει μια θέση στο χώρο του σχολείου για να «ριζώσει» πια σ’ αυτό .Δυστυχώς δεν τα κατάφερνε πάντα και έχανε κάθε ενδιαφέρον για μάθηση και συμμετοχή στην εκπαιδευτική διαδικασία παλινδρομώντας σε καταθλιπτικές στάσεις .Οι συμμαθητές της που γνώριζαν πια όλοι το περιστατικό είχαν μοιραστεί σε δύο κατηγορίες. Σε εκείνους που την συμπονούσαν και προσπαθούσαν να την πλησιάσουν, να την βάλουν στην παρέα τους και να την κάνουν να νιώσει χαρούμενα και άνετα μέσα στη μαθητική συντροφιά. Προσπαθούσαν να την κάνουν να αισθανθεί ασφάλεια και να κερδίσουν την εμπιστοσύνη της. Άρχισαν μάλιστα κάποιες κοπέλες να αναζητούν την παρέα της Κατερίνας και εκτός σχολείου θέλοντας έτσι να αλλάξουν την αρνητική ψυχολογία της και έξω από την σχολική κοινότητα. Υπήρχε βέβαια και η κατηγορία εκείνη των παιδιών που θεώρησαν την αντίδραση της Κατερίνας απέναντι στις κινήσεις και τα περιπαιχτικά σχόλια και πειράγματα των συμμαθητριών της υπερβολική και ανόητη. Σχολίαζαν τη συμπεριφορά της Κατερίνας στο σχολείο ως καταθλιπτική και συνεχώς μιλούσαν πίσω από την πλάτη της για το περιστατικό .Μερικά μάλιστα ,ανταλλάσσοντας μηνύματα στο facebook πετούσαν υπονοούμενα και για την « ευαίσθητη και ντελικάτη ύπαρξη του σχολείου που παρά την ψυχική ταλαιπωρία που υπέστη δεν έχασε ούτε γραμμάριο …»
Τα τρία κορίτσια από την άλλη, αλλάζοντας σχολικό περιβάλλον αλλά και παλεύοντας με τα σχόλια και τους «ψιθύρους» του νέου αυτού σχολικού περιβάλλοντος δυσκολεύτηκαν αρχικά να ενσωματωθούν στη σχολική κοινότητα και να επιδοθούν στις μαθητικές του υποχρεώσεις. Αξίζει να σημειωθεί πως το καθένα από τα τρία κορίτσια ,η Νατάσσα, η Μαίρη και η Χριστίνα είχαν εγγραφεί υποχρεωτικά η καθεμιά σε σχολείο διαφορετικής περιοχής για ευνόητους λόγους. Η μαθητική επίδοσή τους παρουσίασε αρχικά πτώση ,αλλά μετά από τρεις περίπου μήνες άρχισαν να ενσωματώνονται στο νέο τους σχολικό περιβάλλον και να δείχνουν ηγετικές τάσεις έναντι άλλων παιδιών .Η μαθητική τους επίδοση σταδιακά βελτιώθηκε και μάλιστα μία από αυτές ,η Νατάσσα κατόρθωσε να συσπειρώσει δίπλα της κάποιες μαθήτριες ιδιαίτερα ζωηρές και ατίθασες. Τα επικριτικά σχόλια του μαθητικού αλλά και ευρύτερου κοινωνικού περίγυρου δεν τις αποθάρρυναν για μεγάλο χρονικό διάστημα. Φαίνεται πως ξεπέρασαν το περιστατικό στηριζόμενες όχι μόνο στην στήριξη των οικογενειών τους και των νέων παρεών που απέκτησαν αλλά και στη δική τους ισχυρή πεποίθηση πως δεν ήταν αυτές οι πραγματικά υπεύθυνες για την απόπειρα αυτοκτονίας της Κατερίνας. Πίστευαν και πιστεύουν ακόμα και σήμερα πως η Κατερίνα είχε τα δικά της ψυχολογικά προβλήματα και πως τα αθώα και παιδιάστικα πειράγματά τους ήταν η αφορμή που πυροδότησε την απόπειρα αυτοκτονίας της.
Το εκπαιδευτικό προσωπικό του σχολείου προσπάθησε να αγκαλιάσει την Κατερίνα, να την εντάξει στους κόλπους του σχολικής κοινότητας και να την ενεργοποιήσει . Οι καθηγητές λοιπόν άρχισαν να της αναθέτουν ομαδικές εργασίες ώστε να την εμπλέξουν ενεργά όχι μόνο στη μαθησιακή αλλά κυρίως στην συνεργατική και συμμετοχική διαδικασία και προπαντός θέλοντας να αλλάξουν τη αρνητική στάση της απέναντι στο συγκεκριμένο σχολείο και τον μαθητικό πληθυσμό του. Το μήνυμα στο wall του face book «Σας μισώ όλους» έκανε τους εκπαιδευτικούς να αναλογιστούν το δικό τους μερίδιο ευθύνης και να τους δραστηριοποιήσει προς τις ανωτέρω κινήσεις απέναντι στην Κατερίνα. Η ίδια πάντως δεν είναι πάντα δεκτική και συνεργάσιμη. Διακρίνεται από χαμηλή αυτοεκτίμηση, ηττοπάθεια και αρκετές φορές αρνείται να συμμετέχει σε ομαδικές δράσεις φοβούμενη μήπως δεν τα καταφέρει και γίνει αντικείμενο περιπαιχτικών σχολίων.
Γενικότερα, η περιρρέουσα σχολική ατμόσφαιρα είναι δημοκρατική και φιλελεύθερη. Το σχολικό κλίμα ευνοεί την ανάπτυξη υγιών σχέσεων μεταξύ καθηγητών και μαθητών ,καθώς και τη διεξαγωγή δημοκρατικών διαδικασιών που επιτρέπουν την ενεργοποίηση και δραστηριοποίηση όλων των μαθητών. Ο Διευθυντής και ο σύλλογος διδασκόντων κινούνται πάντα με γνώμονα την ασφάλεια των μαθητών και την συνείδηση ότι πρέπει να αισθάνονται οι μαθητές ότι ανήκουν σε μια κοινότητα που τους νοιάζεται και που ενδιαφέρεται για τη σωματική και ψυχική τους υγεία αλλά και την πνευματική τους και ηθική τους συγκρότηση. Τα όποια θέματα ανακύπτουν ο Διευθυντής και ο σύλλογος διδασκόντων τα επεξεργάζεται και τα προσεγγίζει με δημοκρατικές διαδικασίες φροντίζοντας για την καλύτερη δυνατή διευθέτησή τους ,σε συνεργασία πολλές φορές, όπου κρίνεται απαραίτητο ,και με το σύλλογο γονέων και κηδεμόνων.

Η Κατερίνα τρεις μήνες πριν την απόπειρα αυτοκτονίας βρισκόταν σε πολύ άσχημη ψυχολογική κατάσταση. Η οικογένεια της είχε μετακομίσει πριν ένα χρόνο από την Θεσσαλονίκη. Το παιδί βίωνε καθημερινά προβλήματα εξαιτίας του τρόπου που την αντιμετώπιζαν οι συμμαθητές της. Συχνά παραπονιόταν στη μητέρα της για τις φάρσες και τα πειράγματα που είχε υποστεί στο σχολικό της περιβάλλον. Αιτία ήταν η παχυσαρκία του κοριτσιού και η περίεργη προφορά της. Συγκεκριμένα υποστήριζε πως ήταν μια παρέα κοριτσιών που την κορόιδευαν για το πάχος της και τη βαριά θεσσαλονικιά προφορά της. Έσκυβε το κεφάλι, κοκκίνιζε ,βούρκωνε και συχνά έτρεχε στις τουαλέτες του σχολείου για να κλάψει χωρίς να την δουν οι συμμαθητές της. Η ίδια όμως όντας ντροπαλή και με χαμηλή αυτοεκτίμηση δεν αντιδρούσε στα πειράγματα
Ήταν ευαίσθητο κορίτσι καλλιτεχνική φύση. Ασχολούνταν κυρίως με την ζωγραφική και τη μουσική. Δεν ήθελε να πληγώσει ποτέ κανένα. Ήταν ντροπαλή καθώς δεν μπορούσε να αποκρούσει τις άσχημες κουβέντες των άλλων κοριτσιών. Επίσης συχνά ζητούσε από τους γονείς της να αλλάξει σχολείο. Παραπονιόταν πως δεν είχε παρέες ,πως μερικά κορίτσια ήταν βίαια και επιθετικά . Συγκεκριμένα η Νατάσσα ,η Μαίρη και η Χριστίνα έλεγε πως την είχαν βάλει στο μάτι από τη πρώτη μέρα που είχε έρθει στο σχολείο αυτό. Η Κατερίνα θυμόταν χαρακτηριστικά πως την πρώτη κιόλας μέρα της σχολικής χρονιά την είχαν αποκαλέσει «το κήτος» μπροστά στους άλλους συμμαθητές ,από τους οποίους πολλοί είχαν ξεσπάσει στα γέλια κάνοντάς την να βάλει τα κλάματα. Έτσι μετά από τρεις περίπου μήνες πειραγμάτων και χλευαστικών σχολίων η Κατερίνα δεν άντεξε και θέλησε να τους εκδικηθεί όπως η ίδια είπε εκ των υστέρων στην ψυχολόγο του νοσοκομείου . Όταν είδε στο wall της στο facebook το βίντεο και τις φωτογραφίες που την γελοιοποιούσαν ,δεν άντεξε άλλο και λύγισε. Πήρε τα χάπια που βρήκε στο συρτάρι της γιαγιάς της και μέσα σε λίγη ώρα έχασε τις αισθήσεις της.

Οι τρεις κοπέλες, η Νατάσσα, η Μαίρη και η Χριστίνα ,σύμφωνα με τις ομολογίες τους περιέπαιζαν και περιγελούσαν συνεχώς διάφορα ντροπαλά κυρίως παιδιά του σχολείου για να διατηρήσουν τη θέση τους ανάμεσα στα άλλα. Οι ίδιες πίστευαν πως υπερτερούσαν μπροστά στα μάτια των υπολοίπων. Δεν είχαν ποτέ φανταστεί πως οι συνέπειες των πράξεων τους θα μπορούσαν να είναι τόσο άσχημες για τη συμμαθήτριά τους .Η αιτία που ανάρτησαν αυτές τις φωτογραφίες ήταν πως μέρες πριν είχαν εκβιάσει την Κατερίνα να μην αναφέρει τίποτα στους καθηγητές και τον Διευθυντή του σχολείου για τα πειράγματά τους. Η Κατερίνα, συναισθηματικά φορτισμένη από το νέο της σχολικό περιβάλλον και τρομοκρατημένη από τα πειράγματα των τριών συμμαθητριών ,τα οποία προκαλούσαν τον γέλωτα και των άλλων παιδιών τις ,σε ένα απρόσμενο ξέσπασμά της ,τις απείλησε ότι την επόμενη μέρα κιόλας θα ανέφερε τα πάντα στην υπεύθυνη καθηγήτρια της τάξης. Αυτό εξόργισε τις κοπέλες και το ίδιο απόγευμα της 25ης Νοεμβρίου ανάρτησαν στο facebook το βίντεο και τις φωτογραφίες με τα υβριστικά σχόλια για να φέρουν σε ακόμα πιο δύσκολη θέση την Κατερίνα και να την τρομοκρατήσουν. Επιπλέον ισχυρίστηκαν πως η Κατερίνα ήταν κορίτσι περίεργο και καταθλιπτικό .Με άλλα λόγια ,οι κοπέλες δεν θεωρούσαν ότι οι φωτογραφίες που τράβηξαν στην Κατερίνα, ήταν η πραγματική αιτία που την οδήγησε στην απόπειρα αυτοκτονίας. Παρόλα αυτά δήλωναν πως είχαν μετανιώσει για την συμπεριφορά τους αυτή.

Όλοι οι μαθητές του σχολείου έμαθαν την επόμενη μέρα το περιστατικό. Πολλοί συμμαθητές του θύματος έκριναν και αυτοί την άσχημη συμπεριφορά των θυτών .Είπαν πως ήταν εριστικές, εγωίστριες και πολλές φορές βίαιες. Ανέφεραν πως και άλλοι μαθητές, όπως η Κατερίνα, είχαν πέσει θύματα αυτής της περιπαιχτικής και χλευαστικής συμπεριφοράς. Η Κατερίνα όμως ήταν πολύ ντροπαλή και ευαίσθητη για να μπορέσει να τις αντιμετωπίσει . Επίσης αναφέρεται πως οι άλλοι μαθητές φοβόντουσαν να υπερασπιστούν την Κατερίνα ή να την πλησιάσουν μήπως τυχόν βίωναν και αυτοί παρόμοια προβλήματα. Ακόμα πολλές φορές δεν είχαν αναφέρει στον Διευθυντή του σχολείου άσχημες ενέργειες των κοριτσιών αυτών ,φοβούμενοι μήπως έμπαιναν και αυτοί στο στόχαστρο του ρατσισμού και της μαθητικής γελιοποίησης τους. Μερικές μάλιστα κοπέλες που είχαν μπει στο facebook εκείνο το απόγευμα είχαν δει τις φωτογραφίες και το βίντεο που είχε αναρτήσει
η Νατάσσα και πέντε από αυτές είχαν κάνει «like» στις φωτογραφίες για να δείξουν έτσι πως επικροτούν τις κινήσεις της Νατάσσας και της παρέας της .Ήθελαν να τα έχουν καλά με τα κορίτσια –θύτες για να μην τις ενοχλούν.

Πολλοί εκπαιδευτικοί υποστήριξαν πως δεν είχαν αντιληφθεί το πρόβλημα της Κατερίνας και πως δεν είχαν ποτέ ενημερωθεί για κάποια αντίδρασή της ή κάποια διαμαρτυρία της . Η υπεύθυνη καθηγήτρια του τμήματος είχε παρατηρήσει πως η Κατερίνα ήταν ντροπαλό και συνεσταλμένο κορίτσι και πως στα διαλείμματα του σχολείου δεν έκανε ιδιαίτερα παρέες με τα άλλα παιδιά αλλά αυτό το απέδιδε και στο γεγονός ότι ήταν καινούρια στο σχολείο και χρειαζόταν χρόνο προσαρμογής στο νέο σχολικό περιβάλλον.
Σε σχέση με την προβληματική συμπεριφορά των μαθητριών-θυτών ,πολλοί εκπαιδευτικοί υποστήριξαν την άποψη πως έπρεπε να λάβουν βοήθεια οι μαθήτριες αυτές από ψυχολόγο. Όλος ο σύλλογος των καθηγητών θεωρούσε πως οι μαθήτριες αυτές έπρεπε να τιμωρηθούν αυστηρά ,ακόμα και με αλλαγή σχολικού περιβάλλοντος. Πρότειναν παράλληλα η πράξη τους να γίνει αντικείμενο σχολιασμού και μελέτης σε ολόκληρη την μαθητική κοινότητα ,ώστε να ενημερωθούν όλοι οι μαθητές και να αποτραπούν παρόμοια φαινόμενα στη μαθητική κοινότητα. Τέλος οι εκπαιδευτικοί προς την Κατερίνα ήταν παρηγορητικοί και συγκαταβατικοί και έδειξαν την αμέριστη συμπαράστασή τους απέναντί της.

Ο διευθυντής ενημερώθηκε για την απόπειρα αυτοκτονίας της Κατερίνας το πρωί της 26η Νοεμβρίου. Πραγματικά έμεινε άφωνος όταν πατέρας της Κατερίνας τον ενημέρωσε τηλεφωνικώς για το συμβάν και του διεμήνυσε πώς δεν εντόπιζε τις κοπέλες-θύτες θα προχωρούσε σε μήνυση εναντίον του σχολείου και σε οποιαδήποτε άλλη νομική πράξη προκειμένου να προστατέψει τη ψυχολογική υγεία της κόρης του . Αμέσως συγκάλεσε το σύλλογο των καθηγητών και τους ανακοίνωσε το περιστατικό. Ρώτησε αν κάποιος καθηγητής είχε παρατηρήσει αν η Κατερίνα είχε διαφορές με άλλους συμμαθητές της και αν το τελευταίο διάστημα είχαν παρατηρήσει κάτι στη συμπεριφορά του κοριτσιού. Όταν μετά την μαρτυρία της υπεύθυνης καθηγήτριας της τάξης της Κατερίνας εντοπίστηκαν οι κοπέλες που είχαν αναρτήσει το φωτογραφικό υλικό και το βίντεο ,τότε ο Διευθυντής με τη σύμφωνη γνώμη των διδασκόντων αποφάσισε πως οι κοπέλες που παρενοχλούσαν την Κατερίνα και που την φωτογράφισαν και τράβηξαν βίντεο μέσα στο χώρο του σχολείου γελοιοποιώντας την στο facebook θα έπρεπε να αποβληθούν από το σχολείο. Αφού κάλεσε τις τρεις κοπέλες μπροστά στο σύλλογο των καθηγητών και μετά την ομολογία των κοριτσιών για την πράξη τους ο διευθυντής κάλεσε και τους γονείς των κοριτσιών και ανακοίνωσε την οριστική και αμετάκλητη αποπομπή των τριών κοριτσιών από τη σχολική μονάδα. Πρότεινε μάλιστα να μετεγγραφούν το καθένα σε διαφορετικό σχολείο για να διακοπεί η μεταξύ τους καθημερινή συναναστροφή. Στη συνέχεια ο Διευθυντής ενημέρωσε τηλεφωνικώς και τους γονείς της Κατερίνας και τους ανακοίνωσε πως τόσο ο ίδιος όσο και ο σύλλογος διδασκόντων θα έκαναν το καλύτερο δυνατό για να βοηθήσουν την Κατερίνα να αισθανθεί καλύτερα στο σχολείο και να ενταχθεί στο σχολικό περιβάλλον.

Οι γονείς της Κατερίνας πολλές φορές είχαν ακούσει τα παράπονα της Κατερίνας για τα πειράγματα των συμμαθητριών της καθώς και τις αντιρρήσεις της για το νέο σχολείο. Παρόλα αυτά πίστευαν πως ήταν κάτι παροδικό και πως το παιδί τους γρήγορα θα προσαρμοζόταν στο νέο σχολικό περιβάλλον. Δεν μπορούσαν να πιστέψουν πως το παιδί τους είχε περιέλθει σε τόσο άσχημη ψυχολογική από τις οχλήσεις των συμμαθητριών της ,ώστε να οδηγηθεί σε απόπειρα αυτοκτονίας. Οι αυξημένες τους επαγγελματικές υποχρεώσεις και η προσπάθειά τους να εγκλιματιστούν και οι ίδιοι στη νέα πόλη ,δεν τους άφησαν περιθώρια να κατανοήσουν το πρόβλημα της Κατερίνας και να λάβουν στα σοβαρά τα παράπονα της κόρης τους.
Από την άλλη πάλι πλευρά οι γονείς των τριών κοριτσιών που ενοχλούσαν την Κατερίνα δεν μπορούσαν να πιστέψουν πως τα παιδιά τους είχαν προκαλέσει κάτι τόσο σοβαρό. Προσπάθησαν να ακούσουν και την πλευρά των παιδιών τους που ισχυρίζονταν πως ήταν απλά αστεία και πειράγματα μεταξύ εφήβων και να κατανοήσουν και την πλευρά της ντροπαλής και φοβισμένης Κατερίνας. Ισχυρίστηκαν πάντως πως αν οι γονείς της Κατερίνας είχαν λάβει σοβαρά τα παράπονα της κόρης τους και είχαν ενημερώσει τον Διευθυντή και τους καθηγητές για το πρόβλημα ,ίσως να είχε αποτραπεί η απόπειρα αυτοκτονίας και γενικότερα οι σχέσεις μεταξύ των εμπλεκόμενων μαθητών να είχαν βελτιωθεί. Αν και δέχτηκαν αναγκαστικά την απομάκρυνση των παιδιών τους από τη σχολική μονάδα ,έφυγαν από το σχολείο ισχυριζόμενοι πως τα πειράγματα των παιδιών τους δεν ήταν τόσο σοβαρή αιτία για απόπειρα αυτοκτονίας και πως οι γονείς της Κατερίνας θα έπρεπε να ψάξουν αλλού την αιτία αυτοκτονίας του παιδιού τους.

Δεν υπάρχει αναφορά για παρέμβαση του σχολικού συμβούλου του σχολείου μετά τη καταγραφή του περιστατικού. Παρόλα αυτά η συμβολή του στη διαχείριση παρόμοιων περιστατικών κρίνεται απαραίτητη.

Η επαναλαμβανόμενη θυματοποίηση ενός παιδιού στο σχολείο συχνά τον/την οδηγεί σε ψυχολογικά προβλήματα, όπως υπερβολική αναστολή, μοναξιά, ακόμα και κατάθλιψη. Το θύμα έχει χαμηλή αυτοεκτίμηση, βλέπει τον εαυτό του ως αποτυχημένο/η και ντρέπεται. Αυτό αυξάνει την απομόνωσή του από τους άλλους καθώς και την πιθανότητα να ξαναγίνει θύμα. Παράλληλα, εμφανίζει αλλαγές στη συμπεριφορά, όπως άρνηση να πάει σχολείο, φόβο για ανάπτυξη σχέσεων με τα άλλα παιδιά, έντονη εμφάνιση συναισθημάτων απογοήτευσης και άγχους, αλλά και σωματικά παράπονα, π.χ. πονοκεφάλους, πόνους στην κοιλιά. Συχνά είναι και τα μαθησιακά προβλήματα, εξαιτίας του γεγονότος ότι η σχολική ζωή γίνεται για το θύμα μια ανυπόφορη εμπειρία, μειώνεται η σχολική του επίδοση και παραιτείται από χόμπι και ενδιαφέροντα.

Οι γονείς της Κατερίνας έπρεπε να είχαν αντιληφτεί τη σοβαρότητα της άσχημης κατάστασης που βίωνε η κόρη τους στο σχολείο και των επιπτώσεων στην ψυχολογία της και να είχαν ενημερώσει τη σχολική κοινότητα ώστε συνεργατικά να βοηθήσουν το παιδί τους. Γονείς και εκπαιδευτικοί έπρεπε να είχαν ζητήσει τη βοήθεια του σχολικού συμβούλου για τη παραπομπή των θυτών και του θύματος σε ειδικούς (ψυχολόγους) εφόσον υπήρχαν αλλαγές στη συναισθηματική κατάσταση και στη συμπεριφορά των παιδιών.

Με τη βοήθεια του ειδικού, η οικογένεια του θύματος πρέπει να της εμφυσήσει την απαραίτητη εμπιστοσύνη και περηφάνια στον εαυτό της και στην διαφορετικότητα της, και να την υποστηρίζει να βρει τη δύναμη να αγνοεί τους θύτες, δίνοντας τους σαφές μήνυμα πως δεν είναι και τόσο ευάλωτη όσο την θεωρούν. Επιπλέον, οι γονείς πρέπει να βοηθήσουν το παιδί να αποκτήσει διαπροσωπικές δεξιότητες ώστε να κάνει δικούς της φίλους και παρέες και να ζητάει βοήθεια από έναν δάσκαλο ή άλλον ενήλικα όταν εκτίθεται επανειλημμένα σε λεκτικές ή σωματικές επιθέσεις, κοινωνικό ή ηλεκτρονικό εκφοβισμό.

Η εξάπλωση του φαινομένου οφείλεται επίσης σε μεγάλο βαθμό στην έλλειψη ενημέρωσης, ευαισθητοποίησης από την σχολική κοινότητα και στην άγνοια εκπαιδευτικών όσον αφορά στη διαχείριση ανάλογων κρίσεων. Η πρόληψη πρέπει να στηρίζεται στην επιμόρφωση των εκπαιδευτικών σε ενεργητικές, βιωματικές διδακτικές μεθόδους που καλλιεργούν χαρακτηριστικά, όπως η ομαδικότητα, η συνεργασία και αποβλέπουν στην ενίσχυση της αυτοεκτίμησης του μαθητή και στην οικοδόμηση ενσυναίσθησης.

Η έλλειψη επικοινωνίας της μαθήτριας με την οικογένεια και το σχολείο είναι η αιτία από την οποία προέκυψε η κρίση. Σε σχολικό επίπεδο ίσως δεν έγιναν πολλές προσπάθειες από τους εκπαιδευτικούς για να προσεγγίσουν τη μαθήτρια που παρουσίαζε μια εσωστρεφή συμπεριφορά, όπως όφειλαν να πράξουν. Επιπρόσθετα, φαίνεται ότι απουσιάζει η επικοινωνία μεταξύ των καθηγητών και των μαθητριών-θυτών, καθώς παρουσίαζαν αποκλίνουσα συμπεριφορά και πριν το γεγονός. Δηλαδή, υπήρξαν λάθη από τους εκπαιδευτικούς του σχολείου, εφόσον δε διαχειρίστηκαν υποβόσκουσες προβληματικές συμπεριφορές που εκδηλώνονταν συστηματικά μέσα στο σχολικό περιβάλλον και οδήγησαν στο τραγικό συμβάν. Επιπλέον, απουσιάζει η επικοινωνία του σχολείου με τους γονείς των μαθητριών. Όμως μετά το γεγονός ο διευθυντής του σχολείου έπραξε τα δέοντα σχετικά με τη διαχείριση της εν λόγω κρίσης. Προσπάθησε να κατευνάσει τα πνεύματα και να αποτρέψει ενδεχόμενες παρόμοιες συμπεριφορές.
Ως περιφερειακή υπηρεσία προσπαθούμε να καλλιεργήσουμε την ανάπτυξη της επικοινωνίας γενικότερα στην εκπαιδευτική κοινότητα. Στόχος είναι η οικογένεια να συνεργάζεται με τους εκπαιδευτικούς και το αντίθετο, καθώς πρόκειται για δύο πολύ σημαντικά περιβάλλοντα όπου οι μαθητές καλλιεργούν και παρουσιάζουν διάφορες συμπεριφορές κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης της προσωπικότητάς τους και ιδιαίτερα κατά την περίοδο της εφηβείας. Για το λόγο αυτό πραγματοποιούμε ημερίδες και συνέδρια που στοχεύουν στην ενημέρωση για την πρόληψη ψυχικών προβλημάτων των εφήβων, αλλά και την αντιμετώπισή τους σε συνεργασία με τους αρμόδιους φορείς για την ψυχική υγεία. Με τον τρόπο αυτό προσδοκούμε οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί να ευαισθητοποιηθούν και να συνεργαστούν έτσι ώστε να εξαλειφθούν παρόμοια φαινόμενα σχολικής βίας και αποκλίνουσας συμπεριφοράς.

Μέσα από το παραπάνω περιστατικό γίνεται αντιληπτό ότι το παιδί που είναι εσωστρεφές ,ντροπαλό και συνήθως έχει κάποιο σωματικό μειονέκτημα πέφτει θύμα σχολικής βίας . Στο συγκεκριμένο περιστατικό η Κατερίνα βιώνοντας έντονα την αλλαγή σχολικού περιβάλλοντος και ταυτόχρονα αισθανόμενη άσχημα για τα περιπαικτικά σχόλια που τις έκαναν οι συμμαθήτριές της για το σωματικό της βάρος και τη βαριά προφορά της ,την οδήγησαν σε απόγνωση και μίσος προς τους συμμαθητές της. Θέλησε να βγάλει τη βία που εισέπραττε στο σχολείο μέσα από μία βίαια πράξη προς την ίδια, για να εκδικηθεί, όπως είπε η ίδια αργότερα στην ψυχολόγο του νοσοκομείου, τους συμμαθητές της.
Η αιτία που πυροδότησε το ανωτέρω περιστατικό ήταν η αλαζονική στάση και συμπεριφορά των τριών κοριτσιών που ήθελαν όπως παραδέχτηκαν να επιβληθούν στα άλλα παιδιά και να ξεχωρίσουν . Τα κορίτσια αυτά ήθελαν να επιβεβαιώσουν τις ηγετικές τους ικανότητες περιπαίζοντας και χλευάζοντας αδύναμα να αντιδράσουν ντροπαλά και μαζεμένα παιδιά, όπως η Κατερίνα.
Το σχολείο από την άλλη, ο σύλλογος διδασκόντων και ο Διευθυντής, δεν είχαν αντιληφθεί κάποια παραβατική συμπεριφορά των παιδιών αυτών ,ή τουλάχιστον δεν την αξιολόγησαν ως παραβατική ,εφόσον δεν είχαν καμία καταγγελία από το παιδί θύμα.
Τέλος και οι υπόλοιποι μαθητές – παρατηρητές δεν κατήγγειλαν το περιστατικό ,άλλοι φοβούμενοι μήπως πάθουν και αυτοί κάτι ανάλογο και άλλοι γιατί δεν το θεώρησαν ως κάτι σημαντικό.
Πάντως σήμερα η κατάσταση στο σχολείο έχει αλλάξει προς το καλύτερο. Η Κατερίνα με την υποστήριξη ψυχολόγου, των καθηγητών της και των συμμαθητών της έχει καταφέρει να ενσωματωθεί στο σχολικό περιβάλλον. Οι συμμαθητές και γενικότερα οι μαθητές του σχολείου μετά και από συζήτηση των καθηγητών με τους μαθητές και μετά από ομιλία ειδικών στο σχολείο πάνω στο θέμα του σχολικού εκφοβισμού, έχουν ευαισθητοποιηθεί πάνω στο θέμα αυτό και είναι περισσότερο ενημερωμένοι.