Σχολικός εκφοβισμός και θυματοποίηση

Γιοβαζολιάς Άκης

Greek

Greek

Σχολικός εκφοβισμός, θυματοποίηση

σημειώσεις μαθήματος

φοιτητές.

21 - 100 pages

Το παρόν κείμενο αποτελεί σημειώσεις του μαθήματος Σχολικός Εκφοβισμός και Θυματοποίηση του τμήματος Ψυχολογίας τους Πανεπιστημίου Κρήτης. Οι σημειώσεις ξεκινούν με μια ιστορική αναδρομή στο φαινόμενο του εκφοβισμού και συνεχίζει παραθέτοντας ορισμούς για το σχολικό εκφοβισμό. Συνεχίζει κάνοντας διάκριση μεταξύ σύγκρουσης και εκφοβισμού, αναλύει τις διάφορες μορφές δύναμης, κάνει διαχωρισμό μεταξύ διακιολογημένης και αδικαιολόγητης επιθετικότητας, αναφέρει τα κριτήρια διαχωρισμού του πραγματικού εκφοβισμού και αναλύει τις μορφές εκφοβισμού (σωματική, λεκτική, συναισθηματική, σεξουαλική, ρατσιστική). Στη συνέχεια, αναφέρεται στις επιπτώσεις του σχολικού εκφοβισμού στην παιδική ηλικία, δίνοντας ταυτόχρονα παραδείγματα και στατιστικά στοιχεία και στις επιπτώσεις στην ψυχική υγεία των θυμάτων. Επιπλέον, παρουσιάζει κάποιες πρόσθετες μορφές εκφοβισμού, όπως εκφοβισμός στην εργασία, εκφοβισμός στο σπίτι, εκφοβισμός στις φυλακές, κλπ. Ακόμα, αναφέρει τα χαρακτηριστικά των δραστών, κατατάσσοντάς τους σε 3 κατηγορίες α) τους επιθετικούς, β) τους παθητικο- επιθετικούς και γ) τους δράστες πρώην θύματα. Συνεχίζει με τα χαρακτηριστικά των θυμάτων, τα οποία και κατατάσσει σε δύο κατηγορίες α) τα παθητικά θύματα και β) τα προκλητικά θύματα. Ακολουθεί η αιτιολογία του σχολικού εκφοβισμού και προτάσεις αντιμετώπισης του σχολικού εκφοβισμού. Στην ουσία δίνει συμβουλές παρέμβασης τόσο κατά την ώρα του συμβάντος, όσο και οδηγίες παρέμβασης που απευθύνονται σε γονείς αλλά και σε παιδιά θύματα.
Σημαντικό κρίνεται το γεγονός ότι εκτός από τη θεωρία, παραθέτονται στις σημειώσεις και παραδείγματα, καθώς επίσης και στατιστικά στοιχεία από μελέτες που έχουν γίνει σε διάφορες χώρες, και αφορούν το φαινόμενο του σχολικού εκφοβισμού. Δίνεται έτσι στους φοιτητές η δυνατότητα να αξιολογήσουν από μόνοι τους τη σοβαρότητα του φαινομένου και να το κατανοήσουν καλύτερα.
Το συγκεκριμένο μάθημα καλύπτει ένα πολύ μεγάλο εύρος του ζητήματος του σχολικού εκφοβισμού, καθώς περιλαμβάνει και αναλύει όλες τις πτυχές που σχετίζονται με το υπό εξέταση ζήτημα.

Το παρόν επιλέχτηκε καθώς αποτελεί ένα από τα ελάχιστα μαθήματα που διδάσκονται σε πανεπιστημιακό επίπεδο και αφορούν το σχολικό εκφοβισμό. Είναι μάθημα του τμήματος ψυχολογίας, ειδικότητας άμεσα σχετιζόμενης με το φαινόμενο του σχολικού εκφοβισμού και κυρίως με την αντιμετώπισή του.

Το συγκεκριμένο μάθημα καλύπτει ένα πολύ μεγάλο εύρος του ζητήματος του σχολικού εκφοβισμού, παραθέτοντας τόσο ιστορικά στοιχεία για την εξέλιξη του εκφοβισμού στο χρόνο, αλλά και ορισμούς τόσο για το σχολικό εκφοβισμό, όσο και για τη σύγκρουση, την επιθετικότητα, κλπ. Αναφέρει τις διάφορες μορφές δύναμης (ανταποδοτική δύναμη, δύναμη εξαναγκασμού, δύναμη της αυθεντίας, δύναμη του πειθαναγκασμού, νομιμοποιημένη δύναμη, δύναμη της πληροφόρησης). Ακόμα, κάνει διαχωρισμό μεταξύ της σύγκρουσης και του εκφοβισμού. Όπου στη σύγκρουση υπάρχει ισότιμη σχέση μεταξύ των μελών, συχνή η ύπαρξη φιλικής σχέσης, λαμβάνει χώρα τυχαία, μπορεί να συμβεί μια μόνο φορά, δεν επιφέρει σοβαρές συνέπειες στο θύμα, δεν αποσκοπεί στην απόκτηση δύναμης και ακολουθεί συχνά μεταμέλεια και ανάληψη ευθύνης από το δράστη. Από την άλλη, στον εκφοβισμό υπάρχει ανιση κατανομή δύναμης, δεν υπάρχει φιλική σχέση, έχει προγραμματιστεί, είναι συμπεριφορά επαναλαμβανόμενη, απειλεί σοβαρά τόσο την φυσική όσο και την ψυχική υγεία του θύματος, στόχος είναι η επιβεβαίωση και επιρρίπτονται ευθύνες στο θύμα. Επιπλέον, κάνει διαχωρισμό μεταξύ διακιολογημένης και αδικαιολόγητης επιθετικότητας, αναφέρει τα κριτήρια διαχωριμού του πραγματικού εκφοβισμού και αναλύει τις μορφές εκφοβισμού. Στη συνέχεια, αναφέρεται στις επιπτώσεις του σχολικού εκφοβισμού στην παιδική ηλικία, δίνοντας ταυτόχρονα παραδείγματα και στατιστικά στοιχεία αλλά και στις επιπτώσεις στην ψυχική υγεία των θυμάτων. Ακόμα, αναφέρει τα χαρακτηριστικά των δραστών, κατατάσσοντάς τους σε 3 κατηγορίες α) τους επιθετικούς, β) τους παθητικο- επιθετικούς και γ) τους δράστες πρώην θύματα. Συνεχίζει με τα χαρακτηριστικά των θυμάτων, τα οποία και κατατάσσει σε δύο κατηγορίες α) τα παθητικά θύματα και β) τα προκλητικά θύματα. Ακολουθεί η αιτιολογία του σχολικού εκφοβισμού και προτάσεις αντιμετώπισης του σχολικού εκφοβισμού.

www.soc.uoc.gr/.../Yli_sholikos_ekfovismos_Thymatopiiisi_psy_3609.doc

Α.Σ.ΠΑΙ.Τ.Ε