Βία στο σχολείο μεταξύ μαθητών: Το φαινόμενο «bullying»

Ιωάννης Τσιάντης (συνέντευξη στον Λεωνίδα Καλλιδώνη)

Healthview

Greek

Greek

Συνέντευξη, bullying, θύμα, θύτης, πρόγραμμα

Web Article

Parents, Teachers, Young People.

Not relevant

Σύμφωνα με τον Αναπληρωτή Καθηγητή Παιδοψυχιατρικής κ. Ιωάννη Τσιάντη, ένα στα εφτά παιδιά σχολικής ηλικίας υφίσταται συστηματικό εκφοβισμό που μπορεί να φτάσει ακόμη και στα όρια της σωματικής βίας. Ως πρόεδρος μάλιστα της Εταιρείας Ψυχοκοινωνικής Υγείας του Παιδιού και του Εφήβου (ΕΨΥΠΕ), ο κ. Τσιάντης διακρίνει ότι η επιθετική συμπεριφορά μεταξύ μαθητών εκδηλώνεται όλο και πιο συχνά, όλο και πιο βίαια στα ελληνικά σχολεία.
Οι μορφές αυτού του φαινομένου αφορούν στον λεκτικό εκφοβισμό, τον σωματικό εκφοβισμό, τον κοινωνικό εκφοβισμό και την κυβερνοτρομοκρατία (cyber bullying), μέσω των κινητών τηλεφώνων και του διαδικτύου. Όπως προκύπτει, από τα διεθνή κυρίως δεδομένα, το 15% των μαθητών έχουν βιώσει συμπεριφορές εκφοβισμού, κυρίως σε ηλικία 8-15 χρόνων. Τα αγόρια ασκούν σε μεγαλύτερο ποσοστό σωματική βία, ενώ τα κορίτσια εμπλέκονται κυρίως σε περιστατικά λεκτικού εκφοβισμού.
Το παιδί που πέφτει θύμα σχολικού εκφοβισμού έχει περισσότερο άγχος και ανασφάλεια, ενώ παρουσιάζει χαμηλή αυτοεκτίμηση, κλαίει εύκολα και δεν μπορεί να υπερασπιστεί τον εαυτό του. Τα παιδιά αυτά μπορεί να εμφανίσουν κατάθλιψη, ψυχοσωματικές εκδηλώσεις, άρνηση να πάνε σχολείο, μαθησιακά προβλήματα και δυσκολίες προσαρμογής.
Εν αντιθέσει, τα παιδιά θύτες νοιώθουν την ανάγκη να κυριαρχούν και να ελέγχουν τον άλλον. Είναι συνήθως παιδιά με χαμηλή σχολική επίδοση και προσπαθούν να ελέγχουν τον άλλον με εκδηλώσεις βίαιης συμπεριφοράς, ενώ μπορεί να εκδηλώσουν επίσης παραβατική συμπεριφορά.
Αναφορικά με την αντιμετώπιση του φαινόμενου, η Εταιρεία Ψυχοκοινωνικής Υγείας του Παιδιού και του Εφήβου εφαρμόζει από το 2006 Ευρωπαϊκό Διακρατικό ερευνητικό πρόγραμμα σε Δημοτικά σχολεία στην Αθήνα και σε Γυμνάσια της Θεσσαλονίκης. Το πρόγραμμα έχει ως στόχο την ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση των εκπαιδευτικών, των γονιών και των μαθητών και να προτείνει κατευθυντήριες οδηγίες με στόχο την πρόληψη του «μπούλινγκ». Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι ο πρόγραμμα προώθησε τις αρχές για καλύτερη επικοινωνία μεταξύ μαθητών, εκπαιδευτικών, γονιών και σεβασμό των ατομικών δικαιωμάτων και τις ανάγκες μαθητών, μαθητών εκπαιδευτικών και γονιών έτσι ώστε όλοι να συμβάλλουν για ένα σχολείο χωρίς βία.

Το παρόν άρθρο περιγράφει με απλό και συστηματικό τρόπο το πρόβλημα του σχολικού εκφοβισμού στην Ελλάδα. Ο Αναπληρωτής Καθηγητής Παιδοψυχιατρικής της Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Τσιάντης απαντά σε 6 εύστοχες ερωτήσεις, παραθέτοντας με συνοπτικό και λιτό τρόπο τις κυριότερες πτυχές του φαινομένου. Αυτό καθιστά το παρόν άρθρο ευανάγνωστο και κατανοητό σε κάθε αναγνώστη.
Αφού δίνεται ο ορισμός του σχολικού εκφοβισμού, αναπτύσσονται οι μορφές με τις οποίες μπορεί να εμφανιστεί το φαινόμενο αυτό στα ελληνικά σχολεία. Στη συνέχεια παρουσιάζονται οι διαστάσεις του bullying στην ελληνική πραγματικότητα, σύμφωνα με τις οποίες 1 στα 10 παιδιά αντιμετωπίζει το εν λόγω πρόβλημα. Μάλιστα το ποσοστό των παιδιών που υφίστανται σχολικό εκφοβισμό βαίνει ραγδαία αυξανόμενο από τη μια τάξη στην άλλη.
Στη συνέχεια παρέχονται πρακτικές συμβουλές για το πώς μπορούμε να αναγνωρίσουμε ένα παιδί-θύμα σχολικού εκφοβισμού ή ένα παιδί-θύτη. Στην πρώτη περίπτωση το παιδί δείχνει αποστροφή προς τη βία, έχει χαμηλή αυτοεκτίμηση και είναι πολύ ευαίσθητο, ενώ στη δεύτερη περίπτωση το παιδί έχει την τάση να εξουσιάζει τους άλλους και να εκδηλώνει βίαιη συμπεριφορά.
Τέλος, παρουσιάζεται εν συντομία το Ευρωπαϊκό Διακρατικό Ερευνητικό πρόγραμμα που εφαρμόζει η Εταιρεία Ψυχοκοινωνικής Υγείας του Παιδιού και του Εφήβου από το 2006 σε Δημοτικά σχολεία της Αθήνας και σε Γυμνάσια της Θεσσαλονίκης. Ο στόχος του προγράμματος είναι η ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των γονιών, των εκπαιδευτικών και των μαθητών με στόχο την πρόληψη του σχολικού εκφοβισμού και τα συμπεράσματα από την εφαρμογή του ήταν σαφώς θετικά.

http://www.healthview.gr/συνέντευξη/βία-στο-σχολείο-μεταξύ-μαθητών-το-φαινόμενο-«bullying»?quicktabs_1=0

Α.Σ.ΠΑΙ.Τ.Ε.