Η σχέση ανάμεσα στο σχολικό κλίμα και την επικράτηση συμπεριφορών σχολι

Θ. Γιοβαζολιάς, Η. Κουρκούτας, Ευ. Μητσοπούλου,
Μ. Γεωργιάδη

Procedia: Social and Behavioral Sciences

English

Greek

Σχολικός εκφοβισμός, Σχολικό κλίμα, Παράγοντες κινδύνου, Συμβουλευτική, Συμπεριληπτική εκπαίδευση

Research

Policy Makers, Teachers, School Directors.

1 - 20 pages

Η παρούσα μελέτη εστιάζει στην πιθανή σχέση ανάμεσα στο σχολικό κλίμα και σε συμπεριφορές σχολικού εκφοβισμού σε ένα δείγμα 369 μαθητών (183 από αυτά είναι αγόρια και 189 κορίτσια) δημοτικών σχολείων με μέσο όρο ηλικίας τα 11,34 χρόνια. Για το σκοπό αυτό συμπληρώθηκαν από τους μαθητές 3 ερωτηματολόγια: ερωτηματολόγιο για τη σχέση των παιδιών μεταξύ τους, ένα για το σχολικό κλίμα και ένα τρίτο για τις παραβατικές συμπεριφορές που πιθανόν να οδηγούν σε φαινόμενα σχολικού εκφοβισμού. Από την ανάλυση των απαντήσεων προέκυψε ότι αυτοί που ανήκουν και στις 2 ομάδες (θύτες/θύματα)έχουν μία πιο αρνητική στάση προς το σχολικό περιβάλλον σε σχέση με αυτούς που ανήκουν είτε στη μία ομάδα (των θυτών) είτε στην άλλη (των θυμάτων). Επιπροσθέτως, υπάρχει θετική σχέση ανάμεσα στον σχολικό εκφοβισμό και σε παραβατικές (πλην του εκφοβισμού) πράξεις. Αυτό το εύρημα επιβεβαιώνει την αρχική υπόθεση των συγγραφέων αλλά και τις προηγούμενες μελέτες για το θέμα, ότι ο εκφοβισμός, η χρήση ναρκωτικών ουσιών, το κάπνισμα, η οπλοκατοχή και ο αυτοκτονικός ιδεασμός, έχουν όλα κοινή βάση. Όλα τα παραπάνω καταδεικνύουν ότι το σχολικό κλίμα είναι πολύ σημαντικό σε ό, τι αφορά το φαινόμενο του σχολικού εκφοβισμού.
Τα αποτελέσματα αυτής της έρευνας τονίζουν το πόσο σημαντική είναι η παρέμβαση σε επίπεδο σχολείου για την καταπολέμηση του φαινομένου του σχολικού εκφοβισμού. Σε πρώτη φάση είναι σημαντικό να γίνουν δύο βήματα για την αλλαγή του σχολικού κλίματος. Κατ’ αρχάς, όλοι οι εμπλεκόμενοι πρέπει να κατανοήσουν τη δυναμική αυτού του φαινομένου και τον αντίκτυπο που έχει στους μαθητές. Δεύτερον, είναι απαραίτητη μία εκτενής μελέτη για το μέγεθος και τη φύση του φαινομένου. Στη συνέχεια πρέπει να γίνουν επιμέρους προσπάθειες για την αλλαγή του σχολικού κλίματος και αυτό σε πρώτη φάση μπορεί να επιτευχθεί μόνο όταν εκλείψει το καθεστώς ανομίας που επικρατεί στα ελληνικά σχολεία και καταστεί σαφές στους θύτες ότι τέτοιου είδους συμπεριφορές δεν είναι αποδεκτές από το σύνολο των μελών του σχολείου.

Αρχικά οι συγγραφείς κάνουν μία εισαγωγή στο θέμα, κάτι που είναι πολύ σημαντικό γιατί βοηθάει τον αναγνώστη να κατανοήσει την ένταση του φαινομένου σε όλες τις σύγχρονες κοινωνίες. Η Ελλάδα καταλαμβάνει την τρίτη θέση ανάμεσα σε 40 χώρες που έχουν μελετηθεί, σε ό, τι αφορά το ποσοστό μαθητών οι οποίοι έχουν εμπλακεί σε φαινόμενα σχολικού εκφοβισμού είτε ως θύματα είτε ως θύτες και συνεπώς οι συγγραφείς έχουν ένα επιπλέον κίνητρο να ασχοληθούν με τη διερεύνηση αυτού του θέματος. Η παρούσα μελέτη έχει ως σκοπό να εξακριβώσει και να αξιολογήσει το φαινόμενο του σχολικού εκφοβισμού, τη σχέση του με το σχολικό κλίμα και με τις υπόλοιπες παραβατικές συμπεριφορές που εμφανίζονται στους κόλπους του σχολείου. Η σύνθεση του πληθυσμού στις σχολικές τάξεις έχει αλλάξει ραγδαία τα τελευταία 15 χρόνια καθώς η εισροή μεταναστών στην Ελλάδα και κατ’ επέκταση η ένταξη των παιδιών των μεταναστών στις σχολικές τάξεις έχουν ως αποτέλεσμα τη συνακόλουθη αλλαγή στο σχολικό κλίμα.
Το δείγμα των 369 μαθητών είναι αρκετά αντιπροσωπευτικό καθώς αποτελείται από μαθητές που φοιτούν σε διάφορες περιοχές του αστικού ιστού της Αθήνας και έτσι αντικατοπτρίζονται οι όποιες κοινωνικο-οικονομικές διαφορές ανάμεσα σε αυτές τις περιοχές. Με την ολοκλήρωση της συμπλήρωσης τριών ερωτηματολογίων από τους μαθητές (ένα για τη σχέση των παιδιών μεταξύ τους, ένα για το σχολικό κλίμα και ένα τρίτο για τις παραβατικές συμπεριφορές που πιθανόν να οδηγούν σε φαινόμενα σχολικού εκφοβισμού),οι μελετητές χρησιμοποίησαν λεπτομερή μεθοδολογικά εργαλεία για την ανάλυση των συλλεχθέντων δεδομένων. Τα αποτελέσματα επιβεβαίωσαν την υπόθεση ότι το φαινόμενο του σχολικού εκφοβισμού είναι υπαρκτό στην Ελλάδα και ότι είναι επιβεβλημένο να παρθούν μέτρα για την αντιμετώπισή του. Οι συγγραφείς αναφέρουν ότι δεδομένου ότι ο σχολικός εκφοβισμός είναι ένα σύνθετο και πολύ-δυναμικό φαινόμενο, πρέπει τότε να επιχειρηθεί μία ολιστική και συστημική προσέγγιση για την αντιμετώπιση του φαινομένου έτσι ώστε να είναι αποτελεσματική. Πιο συγκεκριμένα, θεωρούν ότι το φαινόμενο αυτό άπτεται των διαφόρων εκφάνσεων της κοινωνίας και συνεπώς οι όποιες προτάσεις για την αντιμετώπιση του πρέπει να περιλαμβάνουν όχι μόνο το σχολείο αλλά όλους τους φορείς και τις ομάδες που με έμμεσα ή άμεσα επηρεάζουν το σχολικό κλίμα.

http://www.sciencedirect.com/science?_ob=ArticleURL&_udi=B9853-512NGCS-G6&_user=10&_coverDate=12%2F31%2F2010&_rdoc=1&_fmt=high&_orig=gateway&_origin=gateway&_sort=d&_docanchor=&view=c&_searchStrId=1699440140&_rerunOrigin=google&_acct=C000050221&_version=1

Α.Σ.ΠΑΙ.Τ.Ε.