Lifelong Learning Programme

This project has been funded with support from the European Commission.
This material reflects the views only of the author, and the Commission cannot be held responsible for any use which may be made of the information contained therein

Also available in:

"I Am Not Scared" Project

Homepage > Database > Publication List

Database

TITLE OF DOCUMENT:

Συμπεριφορές βίας του παιδιού και εφήβου: Παράγοντες κινδύνου

NAME OF AUTHOR(S):

Κωτσόπουλος Σωτήριος

NAME OF PUBLISHER:

Σύλλογος "Εγκέφαλος"

LANGUAGE OF DOCUMENT:

Greek

LANGUAGE OF THE REVIEW:

Greek

KEYWORDS:

Σχολική βία, Παράγοντες κινδύνου, Αντικοινωνική συμπεριφορά, Ενσυναίσθηση, Πρόληψη

DOCUMENT TYPOLOGY:

Report

TARGET GROUP OF PUBLICATION:

Parents, Policy Makers.

SIZE OF THE PUBLICATION:

1 - 20 pages

DESCRIPTION OF CONTENTS:

Το παρόν άρθρο προσφέρει ένα περίγραμμα των παραγόντων οι οποίοι οδηγούν το παιδί σε αντικοινωνικές συμπεριφορές και κατ’ επέκταση στην άσκηση οποιασδήποτε μορφής βίας στο χώρο του σχολείου. Οι ερμηνείες που συνήθως προσφέρονται στο κοινό για το φαινόμενο αυτό από την τηλεόραση και τον τύπο είναι συνήθως γενικόλογες και υπεραπλουστευτικές. Η νεανική βία δεν αντιμετωπίζεται με ρητορεία και ημίμετρα. Απαιτείται πρώτα έγκυρη γνώση για το φαινόμενο αυτό. Στο παρόν ερμηνευτικό σχήμα επιχειρείται μια σύνθεση γνωστών παραγόντων κινδύνου οι οποίοι σε συρροή μπορούν να γίνουν κινητήρια δύναμη πράξεων βίας παιδιών και εφήβων.
Ως κύριοι παράγοντες κινδύνου μπορούν να θεωρηθούν:
Προδιάθεση για επιθετικότητα
Η προδιάθεση αυτή συνιστά συνήθως ποικιλία του φυσιολογικού, συμβαίνει όμως κάποτε να μην ασκείται ο παιδαγωγικός ρόλος της οικογένειας είτε γιατί η οικογένεια είναι ανύπαρκτη, είτε γιατί οι γονείς παραμένουν αμέτοχοι στην αγωγή του παιδιού τους και αυτό έχει ως αποτέλεσμα η προδιάθεση για επιθετικότητα όχι μόνο να μην αναστέλλεται αλλά να καλλιεργείται και να ενισχύεται.
Απουσία ενσυναίσθησης
Η οικογένεια , λειτουργώντας σωστά, δημιουργεί την ψυχολογική βάση ασφάλειας που είναι αναγκαία για το παιδί που ξεκινάει να γνωρίσει τον κόσμο γύρω του και να σχετιστεί μ' αυτόν. Το παιδί όμως που έχει στερηθεί την ασφαλή ψυχολογική βάση στην οικογένεια του, δεν έχει αναπτύξει την ικανότητα της ενσυναίσθησης και σαν συνέπεια αδυνατεί να αναστείλει τη δική του παρόρμηση και επιθετικότητα ή οποία μπορεί να προκαλέσει οδύνη στον άλλον.
Αντικοινωνικά υποδείγματα συμπεριφοράς - τηλεόραση
Η τηλεόραση αποτελεί ένα παράθυρο στο κόσμο που ατυχώς προσφέρει υποδείγματα επιθετικότητας και βίαιης συμπεριφοράς που μπορεί να μην ταιριάζουν στις αξίες της οικογένειας οι οποίες και υποβαθμίζονται. Τα υποδείγματα αυτά της αντικοινωνικής συμπεριφοράς είναι εύκολα στη μίμηση χωρίς εσωτερική αντίσταση προπάντων αν το παιδί δεν έχει ήδη αποκτήσει ισχυρές βάσεις κοινωνικής αγωγής από τους γονείς του.
Άλλοι παράγοντες κινδύνου μπορούν να θεωρηθούν: η ανομία που πολλές φορές επικρατεί στα ελληνικά σχολεία, ο φθόνος και το μίσος που νιώθουν κάποια παιδιά για τον άλλον, η επιθετική συμπεριφορά στα πλαίσια μίας ομάδας ως απόδειξη προσήλωσης σε αυτή κλπ.
Για την πρόληψη του φαινομένου απαιτείται συντονισμός από όλους τους αρμόδιους φορείς έτσι ώστε σχεδιαστούν παρεμβάσεις κυρίως σε επίπεδο σχολείου. Για παράδειγμα η αντιμετώπιση των μαθησιακών δυσκολιών των μαθητών, η ταχύτερη εκμάθηση της γλώσσας σε παιδιά μεταναστών, αναγνώριση των επιτυχιών τους, η αγωγή των γηγενών παιδιών για την πρόληψη των διακρίσεων σε βάρους εκείνων που πρόσφατα έχουν εγκατασταθεί στην Ελλάδα. Τέλος είναι πολύ σημαντικό να σχεδιαστούν προγράμματα ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των γονέων για τις βέλτιστες μεθόδους φροντίδας των παιδιών τους.

REVIEWER’S COMMENTS ON THE DOCUMENT:

Το παρόν άρθρο μας προσφέρει ένα περίγραμμα μόνον των παραγόντων που οδηγούν το παιδί σε βίαιες συμπεριφορές. Βασίζεται κοινώς σε θεωρητικές παραδοχές και δεν είναι αποτέλεσμα προσωπικής έρευνας πάνω στο θέμα. Παρόλα αυτά οι παράγοντες αυτοί που αναφέρονται αποτελούν αποδεδειγμένα τη βάση για την εκδήλωση τέτοιων συμπεριφορών στους κόλπους του σχολείου. Η εκδήλωση βίαιης συμπεριφοράς από παιδιά είναι ένα θέμα το οποίο προσεγγίζεται από διάφορους επιστημονικούς τομείς. Ο κ. Κωτσόπουλος επικεντρώνεται περισσότερο στους κοινωνικούς παράγοντες, κάνοντας όμως και αναφορά σε ψυχολογικούς παράγοντες.
Πιο συγκεκριμένα, θεωρεί ότι μπορεί μεν να υπάρχει μία προδιάθεση για επιθετικότητα στην ιδιοσυστασία του παιδιού αλλά το πρόβλημα επιτείνεται λόγω της αδιαφορίας των γονέων για το παιδί. Αυτό μπορεί να συμβεί όταν οι γονείς ή οι παππούδες επικροτούν μία νταηδίστικη συμπεριφορά, ή όταν μέσω της μίμησης τα παιδιά υιοθετούν τη βίαιη συμπεριφορά των γονέων τους.
Άλλοι παράγοντες που δημιουργούν την παιδική επιθετικότητα είναι η ανομία που επικρατεί πολλές φορές στην κοινωνία και κατ’ επέκταση στους κόλπους του σχολείου, ο φθόνος που νιώθουν πολλά παιδιά για άλλα, η αντικοινωνική συμπεριφορά που πολλές φορές δημιουργείται από την υπερβολική έκθεση στην τηλεόραση κλπ.
Μετά την παράθεση των προαναφερθέντων παραγόντων, ο συγγραφέας προτείνει μέτρα για την πρόληψη του φαινομένου, αφού θεωρεί ότι είναι δύσκολο να αντιμετωπιστεί το φαινόμενο αυτό με τη μορφή θεραπείας. Για αυτό και είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες οι προτάσεις του, όπως π.χ. η αντιμετώπιση με επιτυχία των μαθησιακών δυσκολιών των μαθητών, καθώς είναι ένα πρόβλημα το οποίο μπορεί μεταγενέστερα να οδηγήσει σε φαινόμενα σχολικού εκφοβισμού λόγω της χαμηλής αυτοπεποίθησης του μαθητή. Το φαινόμενο της σχολικής επιθετικότητας είναι ένα φαινόμενο το οποίο συναντάται σε όλες τις κοινωνίες και είναι κοινά αποδεκτό ότι σε πρώτο επίπεδο πρέπει να επιχειρείται μία προσέγγιση η οποία να περιλαμβάνει όλους τους εμπλεκόμενους με το θέμα (ευαισθητοποίηση και ενημέρωση μαθητών, καθηγητών, γονέων) και σε δεύτερο επίπεδο μία πιο ατομοκεντρική(με τους μαθητές που εμπλέκονται άμεσα με το φαινόμενο) προσέγγιση.

NAME OF THE REVIEWING ORGANISATION:

Α.Σ.ΠΑΙ.Τ.Ε.

I Am Not Scared Project
Copyright 2024 - This project has been funded with support from the European Commission

Webmaster: Pinzani.it