Καταγραφή αναγκών και ευαισθητοποίηση για το φαινόμενο του εκφοβισμού

Γιαννακοπούλου Δ., Διαρέμε Σ., Σουμάκη Ε., Χατζηπέμου Θ., Ασημόπουλος Χ., Τσια

Εταιρεία Ψυχοκοινωνικής Υγείας του Παιδιού και του Εφήβου

Greek

Greek

Σχολικός Εκφοβισμός, Πρόληψη, Ψυχοεκπαιδευτική παρέμβαση

Research

Teachers, Researchers.

1 - 20 pages

Διεθνείς έρευνες έχουν δείξει ότι περίπου 15% των μαθητών έχουν βιώσει συμπεριφορές εκφοβισμού- βίας από συμμαθητές τους με επιπτώσεις στην ψυχοκοινωνική τους ανάπτυξη. Ένας μαθητής εκφοβίζεται – θυματοποιείται όταν εκτίθεται επανειλημμένα και για αρκετό χρονικό διάστημα σε σρνητικές πράξεις άλλου ή άλλων μαθητών οι οποίοι με κάποιο τρόπο (λόγω μεγαλύτερης ηλικίας ή λόγω σωματικής, γνωστικής ή συναισθηματικής υπεροχής) βρίσκονται σε θέση ισχύος απέναντί του. Ο σκοπός της παρούσας μελέτης είναι η παρουσίαση προγράμματος για την πρόληψη του εκφοβισμού σε σχολεία της Αθήνας και των αποτελεσμάτων του με τη χρήση ποσοτικών μεθόδων (ερωτηματολόγια αυτο-αναφοράς που συμπληρώθηκαν από μαθητές Ε- και Στ΄ δημοτικοιύ, γονείς και δασκάλους). Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι το φαινόμενο του εκφοβισμού μεταξύ μαθητών του δημοτικού στην Αθήνα είναι υπαρκτό πρόβλημα που εμφανίζεται σε αξιοσημείωτα ποσοστα (μαθητές που εκφοβίζονται: 7,87%, μαθητές που εκφοβίζουν: 5,61%), τα οποία είναι συναφή με εκείνα από άλλες διεθνείς μελέτες. Μετά την εφαρμογή ψυχο-εκπαιδευτικής παρέμβασης, οι μαθητές δήλωσαν ότι απευθύνονταν περισσότερο σε πρόσωπα στήριξης για να αναφέρουν επεισόδια εκφοβισμού, από ότι πριν. Οι δάσκαλοι θεωρούσαν ότι μπορούν να βοηθήσουν, αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις με κατάλληλη εκπαίδευση (80%). Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι βραχείας διαρκείας προγράμματα ευαισθητοποίησης γύρω από το θέμα εκφοβισμού μπορεί να επιφέρουν εμφανή θετικά αποτελέσματα.
Σε γενικές γραμμές, το άρθρο ξεκινάει με τον ορισμό του σχολικού εκφοβισμού, και τις μορφές του (λεκτικός εκφοβισμός, κοινωνικός, σωματικός, ηλεκτρονικός, ρατσιστικός). Συνεχίζει κάνοντας μια αναφορά στην έκταση του φαινομένου, στα χαρακτηριστικά των θυτών και των θυμάτων, στα αίτια, στους τρόπους αντιμετώπισης, στις επιπτώσεις του φαινομένου, στα είδη προγραμμάτων ευαισθητοποίησης και παρέμβασης και στην αναγκαιότητα διερεύνησης του φαινομένου. Ακολουθούν πληροφορίες για τη διεξαγωγή της έρευνας, όπως η μεθοδολογία, το δείγμα, τα ερωτηματολόγια, η διαδικασία, η επεξεργασία των ερωτηματολογίων και τέλος τα συμπεράσματα.

Η μελέτη αυτή αποτελεί ουσιαστικά την πρώτη οργανωμένη προσπάθεια διερεύνησης του φαινομένου στην Ελλάδα. Αν και απευθύνεται μόνο σε δημοτικά σχολεία της Αθήνας, τα αποτελέσματά εξακολουθούν να είναι σημαντικά, καθώς μας δίνουν μια πρώτη σκιαγράφηση τους φαινομένου του σχολικού εκφοβισμού. Άλλωστε το φαινόμενο του σχολικού εκφοβισμού αρχίζει να εμφανίζεται στο δημοτικό. Το συγκεκριμένο άρθρο, είναι σημαντικό γιατί ξεκινάει μιλώντας γενικά για τον εκφοβισμό, (ορισμο, την έκταση του φαινομένου, τα χαρακτηριστικά των μαθητών που εκφοβίζουν και εκφοβίζονται, τα αίτια, τρόπους αντιμετώπισης, τις επιπτώσεις του φαινομένου, τα είδη προγραμμάτων ευαισθητοποίησης και παρέμβασης και την αναγκαιότητα διερεύνησης τους φαινομένου) και στη συνέχεια αναφέρει πως διεξήχθει η έρευνα (δείγμα, μεθοδολογία, ερωτηματολόγια, διαδικασία), αλλά και τα αποτελέματα αυτής, δίνοντας μια ολοκληρωμένη εικόνα στον αναγνώστη για το φαινόμενο του σχολικού εκοφοβισμού γενικά, και την έκτασή του σε σχολεία της Αθήνας. Πολύ σημαντικά κρίνονται τα αποτελέσματα της έρευνας, τα οποία μπορούν να συνοψιστούν στα εξής: το φαινόμενο του εκφοβισμού μεταξύ μαθητών του δημοτικού στην Αθήνα είναι υπαρκτό πρόβλημα που εμφανίζεται σε αξιοσημείωτα ποσοστα (μαθητές που εκφοβίζονται: 7,87%, μαθητές που εκφοβίζουν: 5,61%), τα οποία είναι συναφή με εκείνα από άλλες διεθνείς μελέτες. Μετά την εφαρμογή ψυχο-εκπαιδευτικής παρέμβασης, οι μαθητές δήλωσαν ότι απευθύνονταν περισσότερο σε πρόσωπα στήριξης για να αναφέρουν επεισόδια εκφοβισμού, από ότι πριν. Οι δάσκαλοι θεωρούσαν ότι μπορούν να βοηθήσουν, αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις με κατάλληλη εκπαίδευση (80%). Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι βραχείας διαρκείας προγράμματα ευαισθητοποίησης γύρω από το θέμα εκφοβισμού μπορεί να επιφέρουν εμφανή θετικά αποτελέσματα.

http://www.epsype.gr/images/katagrafh_anagkwn.pdf

katagrafh_anagkwn.pdf

Α.Σ.ΠΑΙ.Τ.Ε.