Σχολικός εκφοβισμός (“ bullying”) θυματοποίηση (“victimization”) στα πλαίσια της συνερ

Αποστολίδου Χρυσούλα, Μαρκετάκη Άννα, Παναγιωτίδου Αλεξάνδρα

Ρόπτρο, περιοδικό του Διδασκαλείου Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης «Δημήτρης Γληνός», Αριστοτέλειο Πανεπιστήμειο Θεσσαλο

Greek

Greek

Σχολικός εκφοβισμός, θυματοποίηση, σχολείο, οικογένεια, βία

Newspaper / Magazine article

φοιτητές.

1 - 20 pages

Το παρόν κείμενο αποτελεί ένα άρθρο δημοσιευμένο σε περιοδικό που εκδίδει το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Πρόκειται για ένα άρθρο το οποίο αναλύει όλες τις βασικές πτυχές του σχολικού εκφοβισμού. Ξεκινάει αναφέροντας ότι ο σχολικός εκοφοβισμός – θυματοποίηση, είναι ένα σοβαρό πρόβλημα που παρουσιάζεται στο σχολείο με διάφορες μορφές, έχει συγκεκριμένες διαστάσεις και προκαλεί σοβαρότατες επιπτώσεις στην ψυχική υγεία και την πρόοδο των μαθητών και των δύο πλευρών. Αναφέρει επίσης ότι στην Ελλάδα το φαινόμενο δεν έχει μελετηθεί εκτεταμένα. Στη συνέχεια, επιχειρείται μέσα από το άρθρο να μελετηθούν και να κατανοηθούν οι έννοιες εκφοβισμος – θυματοποίηση, να καταγραφεί η συχνότητα και η έκταση του φαινομένου στα ελληνικά Δημοτικά Σχολεία, να προσδιοριστούν οι παράγοντες και τα πιθανά αίτια που το προκαλούν, να παρουσιαστούν οι συνέπειες στην ψυχοσωματική, μαθησιακή και κοινωνική ανάπυξη των μαθητών, να διερευνηθούν οι παρεμβάσεις με στόχο την εξάλειψη του φαινομένου (ενημέρωση- πρόληψη- αντιμετώπιση) σε τρία επίπεδα (του μαθητή, της οικογένειας, του σχολείου).
Το κείμενο επιχειρεί λοιπόν αρχικά να δώσει τον ορισμό των εννοιών του σχολικού εκφοβισμού και της θυματοποίησης, αναφέροντας επίσης τις τρεις βασικές και αναγκαίες διαστάσεις- κριτήρια: α) την ανισορροπία δύναμης δράστη – θύματος, β) τη σκοπιμότητα των ενεργειών, γ) την συχνότητα επανάληψης των πράξεων. Στη συνέχεια αναφέρεται στα είδη του εκφοβισμού και στην έκταση του φαινομένου, στα χαρακτηριστικά θυμάτων – θυτών, στα αίτια και στις επιπτώσεις. Ακόμα αναφέρει πως θα μπορούσε να εντοπιστεί το φαινόμενο μέσω της χρήσης ερωτηματολογίων τόσο σε μαθητές, όσο και σε γονείς και εκπαιδευτικούς. Επιπλέον, αναφέρει τρόπους παρέμβασης και ανάπτυξης στρατηγικών αντιμετώπισης. Πιο συγκεκριμένα, αναφέρει ότι η μόνη οδός για την καταπολέμηση του εκφοβισμού είναι μια ευρύτατη συνεργασια των εμπλεκόμενων φορέων στην εκπαίδευση, και συνεχίζει με τις απαραίτητες προϋποθέσεις που θα πρέπει να τηρούνται προκειμένου να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα. Τέλος αναφέρει κάποιους μηχανισμούς πρόληψης, ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης, αλλά και βήματα που πρέπει να ακολουθηθούν αν διαπιστωθεί σχολικός εκφβισμός.

Το παρόν κείμενο επιλέχτηκε γιατί αποτελεί ένα σύντομο (4 σελίδες), αλλά ταυτόχρονα πολύ περιεκτικό και κατατοπιστικό κείμενο αναφορικά με τον σχολικό εκφοβισμό και τη θυματοποίηση. Είναι δημοσιευμένο σε περιοδικό που εκδίδει το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και απευθύνεται κυρίως σε φοιτητές του τμήματος δημοτικής εκπαίδευσης. Πολύ σημαντική είναι η διάκριση που κάνει μεταξύ απλής διαμάχης μαθητών με ίση ή παρόμοια δύναμη και σχολικού εκφοβισμού. Αυτό που διακρίνει το σχολικό εκφοβισμό έναντι μιας απλής διαμάχης είναι όι τρεις βασικές και αναγκαίες διαστάσεις- κριτήρια που ισχύουν σε περιπτώσεις εκφοβισμού. Αυτές είναι: α) η ανισορροπία δύναμης δράστη – θύματος, β) η σκοπιμότητα των ενεργειών, γ) η συχνότητα επανάληψης των πράξεων. Δεν είναι φανερή αυτή η διάκριση σε όλα τα συγγράμματα ή κείμενα που μιλούν για το σχολικό εκφοβισμό.
Το συγκεκριμένο άρθρο καλύπτει σχεδόν όλες τις πτυχές του σχολικού εκφοβισμού και της θυματοποίησης. Το κείμενο επιχειρεί αρχικά να δώσει τον ορισμό των εννοιών του σχολικού εκφοβισμού και της θυματοποίησης. Στη συνέχεια αναφέρεται στα είδη του εκφοβισμού και στην έκταση του φαινομένου, στα χαρακτηριστικά θυμάτων – θυτών, στα αίτια και στις επιπτώσεις. Ακόμα αναφέρει πως θα μπορούσε να εντοπιστεί το φαινόμενο μέσω της χρήσης ερωτηματολογίων τόσο σε μαθητές, όσο και σε γονείς και εκπαιδευτικούς. Επιπλέον, αναφέρει τρόπους παρέμβασης και ανάπτυξης στρατηγικών αντιμετώπισης. Πιο συγκεκριμένα, αναφέρει ότι η μόνη οδός για την καταπολέμηση του εκφοβισμού είναι μια ευρύτατη συνεργασια των εμπλεκόμενων φορέων στην εκπαίδευση, και συνεχίζει με τις απαραίτητες προϋποθέσεις που θα πρέπει να τηρούνται προκειμένου να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα. Τέλος αναφέρει κάποιους μηχανισμούς πρόληψης, ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης, αλλά και βήματα που πρέπει να ακολουθηθούν αν διαπιστωθεί σχολικός εκφβισμός.
Τέλος, σημαντικό είναι το γεγονός ότι χρησιμοποιεί διαγράμματα και στατιστικά στοιχεία από σχετική έρευνα που έχει πραγματοποιηθεί στην Ελλάδα, στο κεφάλαιο που μιλάει για την έκταση του φαινομένου.

http://www.didaskaleiodglinos.gr/TEYXH_ROPTROY_1-15/roptro24.pdf

Α.Σ.ΠΑΙ.Τ.Ε.