Σχολικός Εκφοβισμός: Πόσο αποτελεσματικές είναι οι παρεμβασεις;

Γαλανάκη Ευαγγελία

Ελληνικό Ινστιτούτο Εφαρμοσμένης Παιδαγωγικής και Εκπαίδευσης

Greek

Greek

Σχολικός εκφοβισμός, βία, θυματοποίηση

congress proceedings

Policy Makers, Teachers, Researchers.

1 - 20 pages

Στόχος της εργασίας αυτής είναι να συνοψίσει και να παρουσιάσει τα ευρήματα των πιο πρόσφατων μετα-αναλύσεων και ανασκοπήσεων για την αποτελεσματικότητα των προληπτικών και παρεμβατικών προγραμμάτων κατά του σχολικού εκφοβισμού. Γίνονται αναφορές στα ερευνητικά σχέδια με τα οποία έχει αξιολογηθεί η αποτελεσματικότητα των προγραμμάτων, καθώς και στους τρόπους αξιολόγησης του εκφοβισμού και της θυματοποίησης στα προγράμματα αυτά. Με δεδομένη την ελάχιστη έως μέτρια επιτυχία των περισσότερων παρεμβάσεων, διατυπώνονται ερμηνείες για την περιορισμένη αυτή αποτελεσματικότητα. Η ερευνητικά τεκμηριωμένη γνώση των αρχών, των συστατικών και των επιπέδων παρέμβασης που επιφέρουν τη μεγαλύτερη μείωση του σχολικού εκφοβισμού είναι απολύτως απαραίτητη για τη διαμόρφωση της αντι-εκφοβιστικής πολιτικής και στην Ελλάδα.
Το άρθρο ξεκινάει με τον ορισμό του σχολικού εκφοβισμού, και τις μορφές που εμφανίζεται και συνεχίζει με την αξιολόγηση της αποτελεσμάτικότητας των προγραμμάτων. Τονίζει ότι οι μετρήσεις, πριν και μετά την εφαρμογή των προγραμμάτων, περιλαμβάνουν συνήθως τα ακόλουθα: α) αυτό-αναφορές εκφοβισμού και θυματοποίησης από τα ίδια τα παιδιά, β) αναφορές εκφοβισμού και θυματοποίησης από τους συνομηλίκους τους, τους εκπαιδευτικούς και τους γονείς, γ) αυτό-αναφορές διαφόρων διαστάσεων προσαρμογής και ψυχικής υγείας, δ) αυτό-αναφορές και αναφορές άλλων για τη γενικότερη βία στο σχολείο και ε) γενικότερη αξιολόγηση του κοινωνικού «κλίματος» της γνώσης και του σχολείου.
Έπειτα, αναφέρει ότι τα προγράμματα παρέμβασης διαρκούν συνήθως ένα με δύο έτη και απευθύνονται σε διάφορα επίπεδα: κοινότητα, οικογένεια, σχολείο, τάξη, ομάδα των συνομηλίκων και άτομα (παιδιά και εφήβους). Από τις σχετικές μετα-αναλύσεις, προκύπτουν πολύ χρήσιμα στοιχεία για την αποτελεσματικότητα των προγραμμάτων συνολικά και των επιμέρους συστατικών τους ειδικά.
Ακόμα, στο άρθρο γίνεται αναφορά για ποιο λόγο είναι περιορισμένη η αποτελεσματικότητα των προγραμμάτων και ποια είναι η ελληνική πραγματικότητα σήμερα.

Το άρθρο αυτό επιλέχτηκε καθώς συνοψίζει τις πιο πρόσφατες μελέτες- έρευνες και μετα-αναλύσεις που έχουν πραγματοποιηθεί πάνω στο φαινόμενο του σχολικου εκφοβισμού. Είναι σημαντικό να υπάρχουν συγκεντρωμένα σε ένα άρθρο τα αποτελέσματα των κυριότερων μετα-αναλύσεων, και των μεθόδων που ακολούθησαν, καθώς και η αποτελεσματικότητα αυτών. Το παρόν άρθρο θα μπορουσε να αποτελέσει ένα χρήσιμο εργαλείο για όποιον θέλει να εφαρμόσει μια έρευνα στην Ελλάδα (όπου δεν υπάρχουν αρκετές έρευνες), ώστε να ακολουθήσει πετυχημένες πρακτικές (όπου υπάρχουν) και να αποφύγει τυχόν λάθη που έκαναν προηγούμενες έρευνες. Είναι σημαντικό το γεγονός ότι γίνονται αναφορές στα ερευνητικά σχέδια με τα οποία έχει αξιολογηθεί η αποτελεσματικότητα των προγραμμάτων, καθώς και στους τρόπους αξιολόγησης του εκφοβισμού και της θυματοποίησης στα προγράμματα αυτά. Με δεδομένη την ελάχιστη έως μέτρια επιτυχία των περισσότερων παρεμβάσεων, διατυπώνονται ερμηνείες για την περιορισμένη αυτή αποτελεσματικότητα. Η ερευνητικά τεκμηριωμένη γνώση των αρχών, των συστατικών και των επιπέδων παρέμβασης που επιφέρουν τη μεγαλύτερη μείωση του σχολικού εκφοβισμού είναι απολύτως απαραίτητη για τη διαμόρφωση της αντι-εκφοβιστικής πολιτικής και στην Ελλάδα. Επιπλέον, κρίνεται ενδιαφέρον ότι το άρθρο ξεκινάει με τον ορισμό του σχολικού εκφοβισμού, και τις μορφές που εμφανίζεται ώστε να κάνει μια εισαγωγή στο φαινόμενο του σχολικού εκφοβισμού και συνεχίζει με την αξιολόγηση της αποτελεσμάτικότητας των προγραμμάτων. Έπειτα, αναφέρει ότι τα προγράμματα παρέμβασης διαρκούν συνήθως ένα με δύο έτη και απευθύνονται σε διάφορα επίπεδα: κοινότητα, οικογένεια, σχολείο, τάξη, ομάδα των συνομηλίκων και άτομα (παιδιά και εφήβους). Ακόμα, στο άρθρο γίνεται αναφορά για ποιο λόγο είναι περιορισμένη η αποτελεσματικότητα των προγραμμάτων και ποια είναι η ελληνική πραγματικότητα σήμερα.

http://www.elliepek.gr/documents/5o_synedrio_eisigiseis/Galanaki_School_Bullying_Effectiveness.pdf

Galanaki_School_Bullying_Effectiveness.pdf

Α.Σ.ΠΑΙ.Τ.Ε.